Genetik bir ince bağırsak alerjisi olan gluten alerjisi daha çok yulaf, arpa, buğday ve tahıllarda bulunan gluten maddesine karşı bağırsakların hassasiyet göstermesiyle ortaya çıkmaktadır. Bununla beraber gluten alerjisi nedir ile ilgili olarak günümüzdeki pek çok gıdanın içeriğinde kıvam verici olarak kullanılan gluten maddesinin glüten alerjisine neden olduğu bilinmektedir.
Tüketilen besinler önce midede hazmedilir. Daha sonra ince bağırsakta yer alan villus çıkıntılarında emilmekte ve ardından da kana karışmaktadır. Gluten maddesi villus çıkıntılarını yok ettiği için gluten alerjisine sahip olan yetişkin ya da bebekler, vücut için gerekli olan gıdaları alamaz. Bu durum sonucunda da bağışıklık sisteminde pek çok sorun ortaya çıkmaktadır.
[sp-related style=”light” id=”67″]
Bebeklerde Gluten Alerjisi Nasıl Anlaşılır?
Gluten alerjisi, birçok hastalık ile aynı belirtilere sahiptir. Bu nedenle bebeklik döneminde kısa sürede fark edilmeyebilir. Aynı durum yetişkinler için de geçerlidir. Bebeklerde gluten alerjisi belirtileri daha çok glutenli gıdaların tüketilmesinden sonra ortaya çıkmaktadır. Eğer bebeğinizde kusma, ishal, iştahsızlık, karında şişme ve büyüme geriliği gibi durumlar söz konusu ise, gluten alerjisinden şüphe duyulabilir. Bu alerji genetik olduğu için aile bireylerinde gluten hassasiyeti varsa mutlaka doktor kontrolüne ihtiyaç duyulacaktır.
Bebeklerde gluten alerjisi olup olmadığını anlamak için bazı yöntemlerden yararlanabilirsiniz. Bununla beraber bebek ya da çocuklarda uygulanacak bazı testlerle bu alerjiye sahip olma durumları araştırılabilmektedir. Aşağıda gluten alerjisini anlama yollarıyla ilgili detaylı bilgiler paylaşılmıştır.
Risk Faktörleri Bilinmeli: Çocuklardaki alerjinin gelişmesi daha çok diğer akrabalarında bu tür alerjilerin olup olmadığıyla yakından ilgilidir. Bu nedenle 1. dereceden akrabalarla ilgili bilgi sahibi olunmalıdır. Aynı zamanda yaş faktörü de önemlidir. Çocukların bebeklik dönemlerinde veya yürümeye başladığı süreçte buğday alerjisi gelişebilmektedir.
Yemek Sonrası Reaksiyonlar: Bebeğinizin yemekten sonraki reaksiyonlarına dikkat etmelisiniz. Eğer çocuğunuzda buğday alerjisi var ise yemekten en az 2 saat sonra reaksiyon belirtileri ortaya çıkacaktır. Bu belirtiler en çok karın ağrısı ve kusma gibi belirtilerdir.
Anafilaksiye Dikkat Edilmeli: Anafilaksi, yaşamı tehdit eden alerjik reaksiyonlardan biridir. Ayrıca çocuklarda solunumu ciddi anlamda etkilemektedir. Bu sürecin belirtileri daha çok boğaz ve dilde şişme, solunumun hırıltılı alınıp verilmesi, kusma, nabzın zayıflaması ve kızarıklık gibi durumlardır. Bu belirtilerin ortaya çıkması halinde ani müdahale gerekmektedir.
Cilt Yüzeyi Kontrol Edilmeli: Gluten alerjisi olan bir çocuk, glutenle beslenmesinden sonra vücudunda kızarıklıklar oluşabilmektedir. Bu tür durumları yakından takip etmeniz önemlidir. Bebeklerde gluten alerjisi belirtileri arasında olan bu döküntüler kuru lekelerdir ve sivilceye benzerler. Başlangıçta egzama gibi rahatsızlıklarla karıştırılabilir ancak kısa sürede doktora başvurulması gerekmektedir. Buna ek olarak dil ve dudaklarla beraber gözlerde de şişlik yaşanıyorsa, bir alerjinden şüphe duyulabilir.
Solunum Sistemi Kontrol Edilmeli: Çocuğunuz belirli bir süre nefes almada güçlük çekiyor ya da hırıltılı solunum yapıyorsa, alerjik bir reaksiyon gelişmiş olabilir. Ayrıca ağız ve boğaz bölgesinde şişkinlik var ise yine gluten alerjisinden şüphe duyulabilmektedir.
Genel olarak bebeklerde ve çocuklarda gluten alerjisi belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Glutenli gıda tüketimi sonrasında ciltte kızarıklık
- Nefes almada güçlük
- Ağızda şişkinlik
- Boğazda şişkinlik
- Gözlerde şişkinlik
- Kusma
- Karın ağrısı
- Karın şişmesi
Gluten alerjileri çocuklarda küçük yaşlarda görülebilmektedir. Özellikle de 5 yaşından önce bu alerji gelişim gösterdiği için erken teşhis her zaman önemlidir. Yukarıda sıralanan belirtilerle karşılaşan çocuklarda ciddi bir anafilaksi tehlikesi altında olabilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi süreci bir an önce başlatılmalıdır.
Bu bilgilere ek olarak tüketim dışı maddelere karşı alerjik reaksiyonların da takip edilmesi gerekmektedir. Örneğin, banyo ürünleri ve oyun hamuru gibi ürünlerde de buğday bulunabilmektedir.
Yetişkinlerde Gluten Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Yetişkinlerde gluten alerjisi belirtileri çocuklara göre çok daha farklı semptomları beraberinde getirmektedir. Bu belirtiler;
- Aşırı gaz oluşumu
- Karın ağrısı
- Kabızlık
- İshal
- Halsizlik
- Kilo kaybı
- Kronik yorgunluk
- Demir eksikliği anemisi
- Dışkının yağlı bir şekilde dışarıya atılması
- Kemik ağrıları
- Kemiklerin kolay kırılması
- Deri yüzeyinde uyuşukluk
- Deride karıncalanma
- Anksiyete
- Ödem
- Baş ağrıları
- Konsantrasyonda güçlük
- Solgunluk
- Yanma ve kaşınma
- Deride renk değişimleri şeklinde sıralanmaktadır.
[sp_ad]
Gluten Alerjisi Olanlar Ne Tüketmeli?
[sp-related style=”light” id=”178″]
Gluten alerjisi nedir sorusunun yanıtlarını ve belirtilerini paylaştıktan sonra bu alerjiye sahip olanların neler tüketebileceği de bilinmelidir. Bu süreçte sabah, öğle ve akşam yemeklerinde mısır ekmeği ve glutensiz ekmek mutlaka bulundurulmalıdır. Ayrıca kaşar ve beyaz peynir de kahvaltı önerileri arasındadır.
Gluten alerjisi olanlar meyve olarak kuru erik ve elma tüketebilir. Ancak dışardan hazır alınan meyvelere de dikkat edilmelidir. Ayrıca fırında hindi ve salata gibi yemekler de tüketilebilir. Salatanın da gluten alerjisine karşı tüketildiğini unutmayın. Bununla beraber unsuz olarak hazırlanan çorbalar da öğlen ve akşam öğünlerinde tercih edilebilir.
Glutene karşı alerjisi olanlar düzenli olarak ton balıklı salatalar ve ıspanak yemeklerinden tüketmelidir. Elbette bu süreçte glutenli tüm gıdalardan uzak durulmalıdır. Özellikle de tahıl ürünleri herhangi bir şekilde tüketilmemelidir.
Gluten Alerjisi Diyeti Nasıl Uygulanır?
Gluten alerjisinden kurtulmak amacıyla hazırlanan diyetlerin sabah, öğle ve akşam yemeklerinde farklı gıdalar oması gerekir. Elbette bu gıdaların tamamının glutensiz olması gerekmektedir. Aşağıda bu süreçlerin sınıflandırılması yapılmıştır.
[sp-related style=”light” id=”167″]
Sabah Kahvaltısında Tüketilebilecek Gıdalar: Gluten alerjisine karşı sabah kahvaltısında;
- Az yağlı süt
- 1 kaşık reçel
- Peynir
- Kaşar peyniri
- Çiğ sebze
- Glutensiz ekmek
- Yumurta tüketilebilir. Bu gıdaları, doktorunuzun hazırlayacağı diyet programına göre tüketebilirsiniz.
Öğle Yemeğinde Tüketilebilecek Gıdalar: Gluten alerjisine karşı öğle yemeğinde;
- Izgara balık
- Mevsim salatası
- Mısır ekmeği
- Kabak yemeği
- Hindi
- Tavuk yemekleri
- Yeşil salata tüketilebilmektedir. Yine aynı şekilde doktorunuzun hazırlayacağı program kapsamında tüketilmelidir.
Akşam Yemeğinde Tüketilebilecek Gıdalar: Akşam yemeğinde;
- Ayran
- Külbastı
- Fırında balık
- Cacık
- Ispanak
- Sebze sote tüketilebilir.
[sp-related style=”light” id=”171″]
Gluten alerjisi diyetine başlayan bir birey kesinlikle tatlı, makarna, bulgur, tarhana, pastane ürünleri ve hazır gıdalardan uzak durmalıdır. Bu süreçte tavuk, et, süt, yoğurt ve balık gibi ürünlerin tüketilmesinde herhangi bir sakınca olmadığı belirtilmektedir.
)
Gluten Alerjisi Nasıl Geçer?
Her bireyde aynı belirtilerle ortaya çıkmayan gluten alerjisi, bazı insanlarda karın ağrısıyla, bazılarında ise ishal ve kusma şikâyetleri sonrasında ortaya çıkmaktadır. Elbette hastalığın kesin teşhisinin konulmasının ardından glutenli gıdaların artık tüketilmemesi gerekmektedir. Öte yandan çaresiz bir hastalık olmadığı bilinmelidir fakat ömür boyu bu alerjinin devam etme riskine karşı diyet uygulamalarına düzenli bir şekilde devam etmelisiniz.