İçeriğinde gluten bulunan besin maddeleri oldukça fazladır. Bu nedenle gluten hangi besinlerde bulunur sorusuyla ilgili olarak kapsamlı bir şekilde incelenmesi gereken maddeler yer almaktadır. Gluten proteini hakkında da birtakım bilgiler verecek olursak, glutene duyarlı bireylerde bu proteinin ince bağırsağa zarar verdiği ve besinlerin sindirimini engellediği bilinmektedir. Bu nedenle gluten proteininin sıkça tüketilmesiyle beraber önce gluten duyarlılığı ve daha sonra çölyak hastalığı ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden gluten proteinine karşı hastalık tanısı konulduktan sonra glutensiz diyet süreci başlatılmaktadır.
[sp-related style=”light” id=”67″]
Gluten İçeren Besinler Hangileri?
Gluten içeren ve bu yüzden gluten hassasiyeti olanların kesinlikle tüketmemesi gereken gıda maddeleri birçok alt başlık altında incelenmektedir. Bu besin maddeleri tahıl mamulü ürünler, şekerlemeler, balık ürünleri, bakliyatlar, peynir çeşitleri ve daha pek çok benzer gruplara ayrılmaktadır.
Ekmek ve Unlu Mamuller
Yulaf, çavdar, arpa ve buğday katkılı olan her üründe gluten bulunmaktadır. Yani kuskus, filizler, bulgur, irmik, tahıl ezmeleri, tempura unu, somen makarnası ve buğdaydan üretilen sago, gluten içeren besinler arasındadır.
Tahıl Ürünleri
Ekmek ve unlu mamullerin devamı olan şehriyeli çorba, bulgur, simit, bisküvi çeşitleri, erişte, dondurma külahı, kraker çeşitleri, pasta, börek ve çörek çeşitleri ile malt bazlı yiyecekler gluten hangi besinlerde bulunur sorusunun bir diğer yanıtıdır. Tahıl ürünlerinde gluten riski taşıyan paketlenmiş cipsler, mısır çevirmesi ve şişirilmiş pirinç tüketiminin de yapılmaması uygun olacaktır.
Balık Konserveleri ve Deniz Ürünleri
Baharatlanmış taze ya da derin dondurulmuş olan balık türlerinde gluten bulunmaktadır. Ayrıca una batırılmış balıklarla beraber midye, karides, istiridye ve pavurya gibi deniz ürünlerinde de gluten bulunmaktadır. Bu nedenle balık türleri arasından seçim yaparken bu kriterlere göre tercih yapmanızda yarar var.
Et Ürünleri
Et ürünleri kategorisinde ekmek içerikli köfteler, kıymalı ve bulgurlu yemekler ile unla kızartılan sosis, gluten içermektedir. Aynı zamanda et kategorisinde riskli ürünler de bulunmaktadır. Dilimlenmiş soğuk et ve sosislerle beraber tuzlanmış sığır eti, konserve etler, et bazlı hazır gıdalar ya da önceden pişirilen tüm et ürünleri, gluten bakımından riskli ürünlerdir.
Süt Ürünleri
Tüm tahıl ve türevlerini içeren yoğurtlarla beraber buğday unu ve bulgur eklenmiş olan yoğurtlu çorbalarda gluten vardır. Aynı zamanda sütlü tatlılar ve sütlü çorbalar da gluten bakımından zengindir. Bu kategorideki riskli ürünler ise milk shake gibi süt bazlı hazırlanan içecekler, krem şantili ürünler, puding, kremalı süt ürünleri ve dilimli peynir, gluten bakımından riskli olan ürünlerdir.
Glutenli Yağ ve Çeşniler
Yağ ve çeşniler, gluten bakımından oldukça riskli ürünlerdir. Bu anlamda aşırı yağ katılmış yiyeceklerle beraber hazır krema, fındık, kaymak, fıstık, badem, hazır salça ve ketçaplar, çeşni verici yiyecekler ve unla yapılan soslar, glutenli gıdalar arasındadır. Bu ürünlere ek olarak riskli olan hazır soslar, et suyu, bulyon küpler, baharat ya da ot karışımları, tat vericiler ve kabartma tozu da glutenli gıdalar arasındadır.
[sp-related style=”light” id=”373″]
Katkı Maddesi Olarak Gluten İçerme Olasılığı Bulunan Gıdalar
Yukarıda paylaştığımız besin grupları en çok gluten hangi besinlerde bulunur sorusunun detaylı yanıtlarıdır. Bununla beraber katkı maddesi olarak gluten içerme ihtimali bulunan gıda maddelerinin tüketimine de dikkat edilmelidir.
Çikolata ve Şekerlemeler: Bar çikolatalar, gofretli ve dolgulu çikolatalar, akide şekeri, sakızlar ve diğer çikolatalı ürünler, glutenli olabilir.
Peynirler: Peynir kategorisinde aslında pek çok çeşidi örnek olarak verebiliriz. Light peynir, harz peyniri, eritme peynir, otlu ve yemek peyniri, küflü peynir ve otlu krem peynir, glutenli olabilmektedir.
[sp_ad]
Çerezler: Cips, haşhaş, kavrulmuş badem, elma şekeri, şekerlemeler ve glazürlü ürünler tüketilirken dikkat edilmelidir.
Konserveler: Konserveleyici maddeler başta olmak üzere aroma maddeleri ve light ürün ibaresi olan tüm konserve türlerinde gluten olabilir.
Hardal, Ketçap ve Mayonezler: Salata mayonezi, ketçap, mayonezli krema, baharat katkılı hardal ve ot katkılı hardallar, satın alınmadan önce kontrol edilmelidir.
Soslar: Balık sosları ve soya soslarında genelde gluten proteini bulunmaktadır.
[sp-related style=”light” id=”171″]
Glutensiz Gıdalardan Oluşan Örnek Liste
Yukarıda paylaştığımız tüm gıdalar gluten hangi besinlerde bulunur sorusunun genel yanıtıdır. Bu anlamda glutensiz yiyeceklerden oluşan örnek bir alışveriş listesinde aşağıdaki ürünler yer alabilir;
- Yeşil sebzeler
- Kıvırcık salata
- Ceviz
- Badem
- Avokado
- Brokoli
- Ispanak
- Somon balığı
- Hindistan cevizi yağı
- Soğan
- Sarımsak
- Serbest dolaşan tavuk ve ördek
- Kırmızı biber
- Keçi peyniri
Son olarak şu konu başlığımızı da incelemek isteyebilirsiniz (Bkz: Glutensiz Beslenme Nedir, Nasıl Olur? )