Glutensiz beslenme, çölyak hastaları için hazırlanan bir diyet programıdır. Bununla beraber glutensiz beslenme sağlığa zararlı mı sorusu da sık sık gündeme gelmektedir. Elbette kontrollü bir şekilde şekersiz ve glutensiz beslenme sağlığa her zaman yararlıdır. Ancak bu beslenme türü herkes için sağlıklı olmayabilir. Bu yüzden öncelikle glutensiz beslenme hakkında bazı bilgilendirmelerin yapılması gerekmektedir.
Glutensiz Beslenme Nedir?
Arpa, çavdar ve buğdayda bulunan gluten proteini daha çok gluten intoleransı olan ve çölyak hastalığına yakalanmış olan bireylerde çeşitli sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Bu sorunlardan en önemlisi de vücuda alınan vitamin ve minerallerin sindirilememesidir. Sonuç olarak bağırsak iltihabı ve sindirim sorunlarını beraberinde getiren glutene karşı, glutensiz beslenme programları hazırlanmalıdır. Bu süreç tıbbi anlamda tanısı konulan çölyak hastaları için geçerlidir. Ek olarak beslenme sürecinde gluten içermeyen diyet uygulaması başlatılır ve tüketilen besinler tamamen yulaf, arpa, çavdar ve buğday içerikli gıdalardan arındırılmıştır.
Gluten proteini bazı bünyelerde çeşitli problemleri beraberinde getirebilir. En sık görülen sorunlar ise depresyon, mide bulantısı, anemi, sindirim problemleri ve kronik yorgunluktur. Bireyler aslında çoğu zaman glutene karşı duyarlı olduğunu anlamaz. Sıraladığımız bu sağlık sorunlarının kaynağının nedeninin gluten duyarlılığı olduğunu anlamak için uzman kontrolünde 3 veya 5 ay kadar glutensiz beslenmeye başvurulabilir.
[sp-related style=”light” id=”257″]
Glutensiz Beslenmede Hangi Yiyecekler Tüketilebilir?
Glutensiz beslenmede taze yumurta ve taze etler başta olmak üzere tüm sebze ve meyveler, hazır olmayan süt ürünleri, işlenmemiş tohum, fındık ve fıstıklar ile dondurulmamış balıklar tüketilebilir. Tüketim sırasında bu gıdaların tamamının hazır ya da soğutulmuş olmaması gerekiyor. Yani dışardan satın alacağınız ürünlerin paket bilgilerine mutlaka dikkat etmeli ve daha sonra tüketmelisiniz.
Glutensiz Beslenme Zararlı mı?
Glutensiz beslenme sadece çölyak hastalığı ve glutene karşı duyarlılığı olan bireyler için sunulmaktadır. Bununla beraber sağlıklı bireyler için glutensiz beslenmenin sağlıklı bir beslenme türü olmadığı bilinmelidir.
Konuyla ilgili 1986 yılından 2012 yılına kadar 100 bin kişinin takip edildiği bir çalışmada, glutensiz beslenme uygulamaları ele alınmıştır. Çalışmanın başlangıç safhasında kalp krizi riskinin olup olmadığı araştırılmıştır. Yapılan araştırmalarda gluten tüketiminin kalp kriziyle herhangi bir ilişkisinin olmadığı ortaya çıkarılmıştır. Ancak sağlıklı insanların glutenden sürekli kaçınması, tüm tahıl ürünlerinin tüketilmesini engellediği için kalp rahatsızlığı riskini beraberinde getirebildiği görülmüştür. Bu yüzden glutensiz beslenme sağlığa zararlı mı sorusuyla ilgili ‘herkes için sağlıklı değildir’ yanıtını vermek yanlış olmayacaktır.
[sp-related style=”light” id=”178″]
Glutensiz Gıdalar Daha mı Sağlıklı?
Glutensiz gıdalara lezzetini koruması amacıyla şeker ve yağ eklenebilmektedir. Bununla beraber içeriğinde gluten olmayan ürünler, rafine olarak glutensiz tahıllardan üretilmektedir. Örneğin, beyaz pirinç bu şekilde üretildiği için besleyicilik ve lif özellikleri ciddi anlamda azalmaktadır. Günümüzdeki bireyler glutensiz diyete başlayarak zayıflayabileceğini düşünmektedir. Ancak hangi gıdalardan ne kadar tükettiğinizi bilmeden böyle bir durum söz konusu olmayacaktır.
Elbette glutensiz beslenme, zayıflama sürecine olumlu katkıda bulunacaktır fakat makarna ve hamur işleri gibi karbonhidrat içeren gıdaların alımını ortadan kaldıracağınız için biraz risk teşkil edebilir. Glutensiz besinlerden kaçınmak yerine karabuğday, sebze ve buna benzer tahıl ürünlerini tüketmeniz yeteri kadar enerji almanızı da sağlayacaktır.
[sp-related style=”light” id=”167″]
Glutensiz Beslenmenin Yararları
Sağlıklı ve daha enerjik bir yaşam için glutensiz beslenmenin bazı yararları elbette bulunmaktadır. Bu bakımdan yazımızın devamında alt başlıklar halinde glutensiz beslenmenin yararlarını sizlerle paylaşıyoruz.
Glutensiz Beslenme İle Kolay Kilo Verebilirsiniz
Gündelik yaşamda düzensiz beslenmek, aşırı şeker tüketimi ve fast food adı verilen işlenmiş yiyeceklerin tüketilmesi, kilo alma anlamında bireyleri zor durumda bırakabilmektedir. Bu nedenle şekersiz besinler tüketmemeye başladığınız zaman hem yeni bir yaşam tarzıyla tanışacak hem de kolayca kilo verebileceksiniz.
Glutensiz Beslenme İle Ödemleri Azaltabilirsiniz
Vücuttan atılamayan ve kilo olarak da adlandırılan ödemler, yağlardan oluşmaktadır. Glutensiz beslenme de şekeri ciddi anlamda azaltacağınız için vücudunuzdaki ödemleri de kolaylıkla dışarı atabilirsiniz. Ayrıca şekerin azaltılması vitaminli, az yağlı ve lifli besinlerin vücuda alınmasını da sağlamaktadır.
Glutensiz Beslenme İle Bağışıklık Sistemini Güçlendirebilirsiniz
Gluten proteini, sağlıklı beslenmeyi desteklemez ve şekerli gıdaların vücuda alınmasını sağlar. Az şeker tüketimi yaptığınızda ise vücudun bağışıklık sistemi, zararlı olan besinlere karşı güçlenmeye başlayacaktır.
Glutensiz Beslenme İle Tiroid Fonksiyonlarını Düzenleyebilirsiniz
Glutenin protein kısmı olarak bilinen gliadin, aslında tiroid bezinin yapısına benzemektedir. Gliadin bağırsak florasını bozduğu gibi bağırsaktaki sindirimi de olumsuz olarak etkilemektedir. Bu nedenle glutensiz beslenme sayesinde tiroid fonksiyonlarınız da düzenlenmeye başlayacaktır.
[sp_ad]
Glutensiz Beslenme İle Hormon Dengesini Normal Seviyede Tutabilirsiniz
Fazla şeker tüketimi, hormonların düzenini de bozabilmektedir. Bu nedenle hormon dengesini normal seviyede tutmak için glutensiz beslenmeye önem gösterebilirsiniz.
Glutensiz Beslenme İle Düzenli Bir Uykuya Sahip Olabilirsiniz
Şeker tüketiminin azaltılması ile beraber kilonuz da normal sınırlara düşecektir. Ek olarak nefes alışverişleriniz düzeleceği için uyku düzenini de korumaya başlayabilirsiniz.
Glutensiz Beslenme İle Bağırsak Sistemini Düzenleyebilirsiniz
Bağırsak sistemi, vücuda alınan her türlü besini barındırmaktadır. Söz konusu işleyişin düzenli bir şekilde devam etmesi için bağırsak tarafından sindirilen gıda ve sıvıların, sadece yararlı olanlarının kan dolaşımına girmesi sağlanmalıdır. Vücudun bağışıklık sistemi bu anlamda devreye girdiği için glutene karşı hassasiyet oluşabilmektedir. Ayrıca bağırsak mukozasında hasar meydana gelmemesi için de glutensiz beslenmenin önemli olduğu unutulmamalıdır.
Glutensiz Beslenme İle Psikolojik Olarak Kendinizi İyi Hissedebilirsiniz
Sağlıklı bir yaşam için beslenmeye gereken önem verilmelidir. Bu yüzden az şeker tüketimi, sağlığınız her anlamda olumlu yönde etkileyecek ve psikolojik olarak kendinizi iyi hissetmenizi sağlayacaktır. O halde glutensiz beslenme sağlığa zararlı mı sorusuyla ilgili olarak sağlıklı olduğunu ve her bireyde bu durumun geçerli olmadığını söyleyebiliriz.
[sp-related style=”light” id=”171″]
Glutensiz beslenmenin sağlığa yararları ayrıca aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
- Sindirim sistemini düzenler.
- Bel bölgesindeki yağlanmaların önüne geçer.
- Kansızlığı önler.
- Konsantrasyonu artırır.
- Bağırsak kanseri riskini olabildiğince azaltır.
- Kan şekerini dengeler.
- Tırnak ve saçları güçlendirir. Ayrıca tırnak kırılması ve saç dökülmelerini de engeller.
- Kaygı ve depresyon halini engeller.